ΦΕΡΕΚΥΔΗΣ Testimonia


DIOG. I 116ff. Φερεκύδης Βάβυος Σύριος, καθά φησιν 'Αλέξανδρος εν Δια-
δοχαίς [fr. 139 FHG III 240], Πιττακού διακήκοεν. τούτόν φησι Θεόπομπος 
[FGrHist. 115 F 71 II 550 vgl. A 6] πρώτον περί φύσεως καί <γενέσεως> θεών 
γράψαι. πολλά δέ καί θαυμάσια λέγεται περί αυτού: καί γάρ παρά τόν αιγιαλόν 
τής Σάμου περιπατούντα καί ναύν ουριοδρομούσαν ιδόντα ειπείν ως ου μετά πολύ 
καταδύσεται: καί εν οφθαλμοίς αυτού καταδύναι. καί ανιμηθέντος εκ φρέατος 
ύδατος πιόντα προειπείν, ως εις τρίτην ημέραν έσοιτο σεισμός, καί γενέσθαι. ανι-
όντα τε εξ 'Ολυμπίας ες Μεσσήνην τώι ξένωι Περιλάωι συμβουλεύσαι εξοικήσαι 
μετά τών οικείων: καί τόν μή πεισθήναι, Μεσσήνην δέ εαλωκέναι. (117) καί 
Λακεδαιμονίοις ειπείν μήτε χρυσόν τιμάν μήτε άργυρον, ώς φησι Θεόπομπος εν 
Θαυμασίοις [fr. 71 s. o.]. προστάξαι δέ αυτώι όναρ τούτο τόν `Ηρακλέα, όν 
καί τής αυτής νυκτός τοίς βασιλεύσι κελεύσαι Φερεκύδηι πείθεσθαι. ένιοι δέ 
Πυθαγόραι προσάπτουσι ταύτα [s A 6]. 
φησί δ' ''Ερμιππος [fr. 19 FHG III 40] πολέμου συνεστώτος 'Εφεσίοις καί 
Μάγνησι βουλόμενον τούς 'Εφεσίους νικήσαι πυθέσθαι τινός παριόντος πόθεν είη, 
τού δ' ειπόντος ‘εξ 'Εφέσου’, ‘έλκυσόν με τοίνυν, έφη, τών σκελών καί θές εις τήν 
τών Μαγνήτων χώραν, καί απάγγειλόν σου τοίς πολίταις μετά τό νικήσαι αυτόθι 
με θάψαι, (118) επεσκηφέναι τε ταύτα Φερεκύδην’. ο μέν <ούν> απήγγειλεν: οι δέ 
μετά μίαν επελθόντες κρατούσι τών Μαγνήτων καί τόν Φερεκύδην μεταλλάξαντα 
θάπτουσιν αυτόθι καί μεγαλοπρεπώς τιμώσιν. ένιοι δέ φασιν ελθόντα εις Δελφούς 
από τού Κωρυκίου όρους αυτόν δισκήσαι. 'Αριστόξενος δ' εν τώι Περί Πυθαγόρου 
καί τών γνωρίμων αυτού [fr. 3 FHG II 272] φησι νοσήσαντα αυτόν υπό Πυθαγόρου 
ταφήναι εν Δήλωι. οι δέ φθειριάσαντα τόν βίον τελευτήσαι: ότε καί Πυθαγόρου 
παραγενομένου καί πυνθανομένου, πώς διακέοιτο, διαβαλόντα τής θύρας τόν δάκτυ- 
λον ειπείν: <‘χροΐ δήλα’>. καί τουντεύθεν παρά τοίς φιλολόγοις η λέξις επί τών 
χειρόνων τάττεται, οι δ' επί τών βελτίστων χρώμενοι διαμαρτάνουσιν. (119) έλεγέ 
τε ότι οι θεοί τήν τράπεζαν θυωρόν καλούσιν [B 12]. 
''Ανδρων δ' ο 'Εφέσιός φησι δύο γεγονέναι Φερεκύδας Συρίους, τόν μέν αστρο-
λόγον, τόν δέ θεολόγον υιόν Βάβυος, ώι καί Πυθαγόραν σχολάσαι. 'Ερατοσθένης 
δ' ένα μόνον, καί έτερον 'Αθηναίον γενεαλόγον [FGrHist. 3. I 58ff. 386]. 
σώιζεται δέ τού Συρίου τό τε βιβλίον ό συνέγραψεν ού η αρχή: Ζάς ... <διδοί> 
[B 1], σώιζεται δέ καί ηλιοτρόπιον εν Σύρωι τήι νήσωι. 
(121) γέγονε δέ κατά τήν πεντηκοστήν καί ενάτην ολυμπιάδα (544 — 41). 
Folgt Brief an Thales. 
EUSEB. chron. zu Ol. 59 (59, 2 M 59, 4 d. u+br.) Ferecydes historicus 
clarus habetur. 
SUID. Φερεκύδης Βάβυος Σύριος (έστι δέ νήσος μία τών Κυκλάδων η Σύρα 
πλησίον Δήλου): γέγονε δέ κατά τόν Λυδών βασιλέα 'Αλυάττην, ως συγχρονείν 
τοίς <ζ> σοφοίς καί τετέχθαι περί τήν <με> ολυμπιάδα [600 — 597]. διδαχθήναι δέ υπ' 
αυτού Πυθαγόραν λόγος, αυτόν δέ ουκ εσχηκέναι καθηγητήν, αλλ' εαυτόν ασκήσαι 
κτησάμενον τά Φοινίκων απόκρυφα βιβλία. πρώτον δέ συγγραφήν εξενεγκείν 
πεζώι λόγωι τινές ιστορούσιν, ετέρων τούτο εις Κάδμον τόν Μιλήσιον φερόντων. 
καί πρώτον τόν περί τής μετεμψυχώσεως λόγον εισηγήσασθαι. εζηλοτύπει δέ 
τήν Θάλητος δόξαν. καί τελευτάι υπό πλήθους φθειρών. 
έστι δέ άπαντα ά συνέγραψε ταύτα: `Επτάμυχος ήτοι Θεοκρασία ή Θεογονία. 
έστι δέ <Θεολογία> εν βιβλίοις <ι> [?] έχουσα θεών γένεσιν καί διαδοχάς. 
Φερεκύδης 'Αθηναίος (πρεσβύτερος τού Συρίου, όν λόγος τά 'Ορφέως συν-
αγαγείν) έγραψεν Αυτόχθονας (έστι δέ περί τής 'Αττικής αρχαιολογίας) εν βιβλίοις <ι>, 
Παραινέσεις δι' επών. Πορφύριος δέ τού προτέρου ουδένα πρεσβύτερον δέχεται, 
αλλ' εκείνον μόνον ηγείται αρχηγόν συγγραφής. 
s. v. `Εκαταίος ... πρώτος δέ ιστορίαν πεζώς εξήνεγκε, συγ-
γραφήν δέ Φ.: τά γάρ 'Ακουσιλάου νοθεύεται. 
STRABO X p. 487 Σύρος δ' εστί μηκύνουσι τήν πρώτην συλλαβήν, εξ ής 
Φερεκύδης ο Βάβυος ήν. νεώτερος δ' εστίν ο 'Αθηναίος εκείνου. 
DIOD. X 3, 4 [aus Aristoxenos s. c. 14, 8] ότι Πυθαγόρας πυθόμενος Φερε-
κύδην τόν επιστάτην αυτού γεγενημένον εν Δήλωι νοσείν καί τελέως εσχάτως 
έχειν, έπλευσεν εκ τής 'Ιταλίας εις τήν Δήλον. εκεί δέ χρόνον ικανόν τόν άνδρα 
γηροτροφήσας πάσαν εισηνέγκατο σπουδήν, ώστε τόν πρεσβύτην εκ τής νόσου 
διασώσαι. κατισχυθέντος δέ τού Φερεκύδου διά τό γήρας καί διά τό μέγεθος τής 
νόσου, περιέστειλεν αυτόν κηδεμονικώς, καί τών νομιζομένων αξιώσας ωσανεί 
τις υιός πατέρα πάλιν επανήλθεν εις τήν 'Ιταλίαν. PORPH. V. Pyth. 56 (nach 
επιβουλήι c. 14, 16) Φερεκύδην γάρ πρό τής εκ Σάμου απάρσεως τελευτήσαι. 
CIC. Tusc. I 16, 38 itaque credo equidem etiam alios tot 
saeculis, sed quod litteris exstet, Ph. Syrius primum dixit animos esse 
hominum sempiternos, antiquus sane fuit enim meo regnante gentili. 
APONIUS In Canticum 
Canticorum [ed. Bottino et Martini Rom 1843] v p. 95 sq. zu Cant. 3, 5 
In priore enim «filiarum Jerusalem adiuratione caprearum et cervorum» 
personas Thalesianae et Ferecidensis philosophiae intellegi diximus ... 
de quibus Thales nomine initium omnium rerum aquam in suo esse dogmate 
pronuntiavit, et inde omnia facta subsistere ab inviso et magno. causam 
vero motus aquae spiritum insidentem confirmat, simulque geometricam 
artem perspicaci sensu prior invenit, per quam suspicatus est unum rerum 
omnium creatorem. Ferecides autem vocabulo animam hominis prior om-
nibus immortalem auditoribus suis tradidisse docetur, et eam esse vitam 
corporis et unum nobis de coelo spiritum, alterum credidit terrenis semi-
nibus comparatum. deorum vero naturam et originem ante omnes descripsit. 
quod opus multum religioni nostrae conferre probatur, ut noverit turpiter 
natos turpioremque vitam duxisse, dedecorosius mortuos quos idolatriae 
cultor deos affirmat. 
PORPHYR. από τού <α> τής Φιλολόγου ακροάσεως b. Eus. P. E. x 3, 6 
''Ανδρωνος γάρ εν τώι Τρίποδι περί Πυθαγόρου τού φιλοσόφου τά περί τάς προρ-
ρήσεις ιστορηκότος ειπόντος τε ως διψήσας ποτέ εν Μεταποντίωι καί έκ τινος 
φρέατος ανιμήσας καί πιών προείπεν ως εις τρίτην ημέραν έσοιτο σεισμός, καί 
έτερά τινα τούτοις επαγαγών επιλέγει: ‘ταύτ' ούν τού ''Ανδρωνος περί Πυθα-
γόρου ιστορηκότος πάντα υφείλετο Θεόπομπος [FGrHist. 115 F 70 II 549], ει μέν 
περί Πυθαγόρου λέγων, τάχα άν καί έτεροι ηπίσταντο περί αυτού καί έλεγον ‘ταυτά 
<ά> καί αυτός είπεν’: νύν δέ τήν κλοπήν δήλην πεποίηκεν η τού ονόματος μετά-
θεσις. τοίς μέν γάρ πράγμασι κέχρηται τοίς αυτοίς, έτερον δ' όνομα μετενήνοχε: 
Φερεκύδην γάρ τόν Σύριον πεποίηκε ταύτα προλέγοντα: ου μόνον δέ τούτωι τώι 
ονόματι αποκρύπτει τήν κλοπήν, αλλά καί τόπων μεταθέσει: τό τε γάρ περί τής 
προρρήσεως τού σεισμού εν Μεταποντίωι υπ' ''Ανδρωνος ρηθέν εν Σύρωι ειρήσθαί 
φησιν ο Θεόπομπος, τό τε περί τό πλοίον ουκ από Μεγάρων τής Σικελίας, από 
δέ Σάμου φησί θεωρηθήναι, καί τήν Συβάρεως άλωσιν επί τήν Μεσσήνης μετα-
τέθεικεν: ίνα δέ τι δοκήι λέγειν περιττόν, καί τού ξένου προστέθεικε τούνομα Περί-
λαον αυτόν καλείσθαι λέγων.’ 
MAX. TYR. 29, 5 Hob. Φ. σεισμόν Σαμίοις προεμήνυσε. 
ARIST. Metaph. N 4 1091b 8 [s. 1 B 9] επεί οί γε μεμειγμένοι αυτών 
καί τώι μή μυθικώς άπαντα λέγειν οίον Φ. καί έτεροί τινες τό 
γεννήσαν πρώτον άριστον τιθέασι καί οι Μάγοι. 
PLOTIN. V 1, 9 ώστε τών αρχαίων οι μάλιστα συντασσόμενοι τοίς Πυθα-
γόρου καί τών μετ' αυτόν, καί Φερεκύδου δέ, περί ταύτην έσχον τήν φύσιν (naa+m-
lich τό αίδιον καί νοητόν έν). αλλ' οι μέν εξειργάσαντο εν τοίς αυτών λόγοις, οι 
δέ ουκ εν λόγοις, αλλ' εν αγράφοις συνουσίαις ή όλως αφείσαν. 
DAMASC. de princ. 124b [I 321 R. aus Eudemos fr. 117] Φερεκύδης 
δέ ο Σύριος <Ζάντα> μέν είναι αεί καί <Χρόνον> καί <Χθονίαν> τάς τρείς πρώτας 
αρχάς ... τόν δέ Χρόνον ποιήσαι εκ τού γόνου εαυτού πύρ καί πνεύμα καί 
ύδωρ ..., εξ ών εν <πέντε μυχοίς> διηιρημένων πολλήν άλλην γενεάν συστήναι 
θεών, τήν <πεντέμυχον> καλουμένην, ταυτόν δέ ίσως ειπείν, πεντέκοσμον. 
PROB. ad. Verg. Buc. 6, 31 (App. Serv. ed. Hagen p. 343, 18) 
consentit et Ph. sed diversa affert elementa: Ζήνα inquit καί Χθόνα καί Κρόνον, 
ignem ac terram et tempus significans, et esse aethera qui regat, terram quae 
regatur, tempus in quo universa pars moderetur. HERMIAS irr. 12 (D. 654) 
Φ. μέν αρχάς είναι λέγων <Ζήνα> καί <Χθονίην> καί <Κρόνον>: Ζήνα μέν τόν αιθέρα, 
Χθονίην δέ τήν γήν, Κρόνον δέ τόν χρόνον, ο μέν αιθήρ τό ποιούν, η δέ γή τό 
πάσχον, ο δέ χρόνος εν ώι τά γινόμενα. LYD. de mens. IV 3 <''Ηλιος αυτός> 
[Ζεύς] κατά Φερεκύδην. 
SEXT. P. Hyp. III 30 Φ. μέν γάρ ο Σύριος γήν είπε τήν πάντων είναι 
αρχήν. 
MAX. TYR. X p. 174 R. αλλά καί τού Συρίου τήν ποίησιν σκόπει καί <τόν 
Ζήνα> καί <τήν Χθονίην> καί τόν εν τούτοις <''Ερωτα>, καί <τήν 'Οφιονέως γένεσιν> 
καί <τήν θεών μάχην> [B 4] καί <τό δένδρον> καί <τόν πέπλον> [B 2]. 
PROCL. in Tim. 23c I 129, 15 Diehl η τού Πλάτωνος παράδοσις ουκ 
έστι τοιαύτη αινιγματώδης οία η Φερεκύδου. 
 
Επιστροφή στα περιεχόμενα