ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ (ραψωδία Γ)


Αυτάρ επεί κόσμηθεν άμ' ηγεμόνεσσιν έκαστοι, 
Τρώες μέν κλαγγή τ' ενοπή τ' ίσαν όρνιθες ώς 
ηΰτε περ κλαγγή γεράνων πέλει ουρανόθι πρό: 
αί τ' επεί ούν χειμώνα φύγον καί αθέσφατον όμβρον 
κλαγγή ταί γε πέτονται επ' ωκεανοίο ροάων 
ανδράσι Πυγμαίοισι φόνον καί κήρα φέρουσαι: 
ηέριαι δ' άρα ταί γε κακήν έριδα προφέρονται. 
οί δ' άρ' ίσαν σιγή μένεα πνείοντες 'Αχαιοί 
εν θυμώ μεμαώτες αλεξέμεν αλλήλοισιν. 
Εύτ' όρεος κορυφήσι Νότος κατέχευεν ομίχλην 
ποιμέσιν ού τι φίλην, κλέπτη δέ τε νυκτός αμείνω, 
τόσσόν τίς τ' επιλεύσσει όσον τ' επί λάαν ίησιν: 
ώς άρα τών υπό ποσσί κονίσαλος όρνυτ' αελλής 
ερχομένων: μάλα δ' ώκα διέπρησσον πεδίοιο. 
Οί δ' ότε δή σχεδόν ήσαν επ' αλλήλοισιν ιόντες, 
Τρωσίν μέν προμάχιζεν 'Αλέξανδρος θεοειδής 
παρδαλέην ώμοισιν έχων καί καμπύλα τόξα 
καί ξίφος: αυτάρ δούρε δύω κεκορυθμένα χαλκώ 
πάλλων 'Αργείων προκαλίζετο πάντας αρίστους'
αντίβιον μαχέσασθαι εν αινή δηϊοτήτι. 
Τόν δ' ως ούν ενόησεν αρηΐφιλος Μενέλαος 
ερχόμενον προπάροιθεν ομίλου μακρά βιβάντα, 
ώς τε λέων εχάρη μεγάλω επί σώματι κύρσας 
ευρών ή έλαφον κεραόν ή άγριον αίγα 
πεινάων: μάλα γάρ τε κατεσθίει, εί περ άν αυτόν 
σεύωνται ταχέες τε κύνες θαλεροί τ' αιζηοί: 
ώς εχάρη Μενέλαος 'Αλέξανδρον θεοειδέα 
οφθαλμοίσιν ιδών: φάτο γάρ τίσεσθαι αλείτην: 
αυτίκα δ' εξ οχέων σύν τεύχεσιν άλτο χαμάζε. 
Τόν δ' ως ούν ενόησεν 'Αλέξανδρος θεοειδής 
εν προμάχοισι φανέντα, κατεπλήγη φίλον ήτορ, 
άψ δ' ετάρων εις έθνος εχάζετο κήρ' αλεείνων. 
ως δ' ότε τίς τε δράκοντα ιδών παλίνορσος απέστη 
ούρεος εν βήσσης, υπό τε τρόμος έλλαβε γυία, 
άψ δ' ανεχώρησεν, ώχρός τέ μιν είλε παρειάς, 
ώς αύτις καθ' όμιλον έδυ Τρώων αγερώχων 
δείσας 'Ατρέος υιόν 'Αλέξανδρος θεοειδής. 
Τόν δ' ''Εκτωρ νείκεσσεν ιδών αισχροίς επέεσσιν: 
Δύσπαρι είδος άριστε γυναιμανές ηπεροπευτά 
αίθ' όφελες άγονός τ' έμεναι άγαμός τ' απολέσθαι: 
καί κε τό βουλοίμην, καί κεν πολύ κέρδιον ήεν 
ή ούτω λώβην τ' έμεναι καί υπόψιον άλλων. 
ή που καγχαλόωσι κάρη κομόωντες 'Αχαιοί 
φάντες αριστήα πρόμον έμμεναι, ούνεκα καλόν 
είδος έπ', αλλ' ουκ έστι βίη φρεσίν ουδέ τις αλκή. 
ή τοιόσδε εών εν ποντοπόροισι νέεσσι 
πόντον επιπλώσας, ετάρους ερίηρας αγείρας, 
μιχθείς αλλοδαποίσι γυναίκ' ευειδέ' ανήγες 
εξ απίης γαίης νυόν ανδρών αιχμητάων 
πατρί τε σώ μέγα πήμα πόληΐ τε παντί τε δήμω, 
δυσμενέσιν μέν χάρμα, κατηφείην δέ σοί αυτώ; 
ουκ άν δή μείνειας αρηΐφιλον Μενέλαον; 
γνοίης χ' οίου φωτός έχεις θαλερήν παράκοιτιν: 
ουκ άν τοι χραίσμη κίθαρις τά τε δώρ' 'Αφροδίτης 
ή τε κόμη τό τε είδος ότ' εν κονίησι μιγείης. 
αλλά μάλα Τρώες δειδήμονες: ή τέ κεν ήδη 
λάϊνον έσσο χιτώνα κακών ένεχ' όσσα έοργας. 
Τόν δ' αύτε προσέειπεν 'Αλέξανδρος θεοειδής: 
''Εκτορ επεί με κατ' αίσαν ενείκεσας ουδ' υπέρ αίσαν:
αιεί τοι κραδίη πέλεκυς ώς εστιν ατειρής 
ός τ' είσιν διά δουρός υπ' ανέρος ός ρά τε τέχνη 
νήϊον εκτάμνησιν, οφέλλει δ' ανδρός ερωήν: 
ώς σοί ενί στήθεσσιν ατάρβητος νόος εστί: 
μή μοι δώρ' ερατά πρόφερε χρυσέης 'Αφροδίτης: 
ού τοι απόβλητ' εστί θεών ερικυδέα δώρα 
όσσά κεν αυτοί δώσιν, εκών δ' ουκ άν τις έλοιτο: 
νύν αύτ' εί μ' εθέλεις πολεμίζειν ηδέ μάχεσθαι, 
άλλους μέν κάθισον Τρώας καί πάντας 'Αχαιούς, 
αυτάρ έμ' εν μέσσω καί αρηΐφιλον Μενέλαον 
συμβάλετ' αμφ' `Ελένη καί κτήμασι πάσι μάχεσθαι: 
οππότερος δέ κε νικήση κρείσσων τε γένηται, 
κτήμαθ' ελών εύ πάντα γυναίκά τε οίκαδ' αγέσθω: 
οί δ' άλλοι φιλότητα καί όρκια πιστά ταμόντες 
ναίοιτε Τροίην εριβώλακα, τοί δέ νεέσθων 
''Αργος ες ιππόβοτον καί 'Αχαιΐδα καλλιγύναικα. 
'`Ως έφαθ', ''Εκτωρ δ' αύτ' εχάρη μέγα μύθον ακούσας, 
καί ρ' ες μέσσον ιών Τρώων ανέεργε φάλαγγας 
μέσσου δουρός ελών: τοί δ' ιδρύνθησαν άπαντες. 
τώ δ' επετοξάζοντο κάρη κομόωντες 'Αχαιοί 
ιοίσίν τε τιτυσκόμενοι λάεσσί τ' έβαλλον: 
αυτάρ ό μακρόν άϋσεν άναξ ανδρών 'Αγαμέμνων: 
ίσχεσθ' 'Αργείοι, μή βάλλετε κούροι 'Αχαιών: 
στεύται γάρ τι έπος ερέειν κορυθαίολος ''Εκτωρ. 
'`Ως έφαθ', οί δ' έσχοντο μάχης άνεώ τ' εγένοντο 
εσσυμένως: ''Εκτωρ δέ μετ' αμφοτέροισιν έειπε: 
κέκλυτέ μευ Τρώες καί εϋκνήμιδες 'Αχαιοί 
μύθον 'Αλεξάνδροιο, τού είνεκα νείκος όρωρεν. 
άλλους μέν κέλεται Τρώας καί πάντας 'Αχαιούς 
τεύχεα κάλ' αποθέσθαι επί χθονί πουλυβοτείρη, 
αυτόν δ' εν μέσσω καί αρηΐφιλον Μενέλαον 
οίους αμφ' `Ελένη καί κτήμασι πάσι μάχεσθαι. 
οππότερος δέ κε νικήση κρείσσων τε γένηται 
κτήμαθ' ελών εύ πάντα γυναίκά τε οίκαδ' αγέσθω: 
οί δ' άλλοι φιλότητα καί όρκια πιστά τάμωμεν. 
'`Ως έφαθ', οί δ' άρα πάντες ακήν εγένοντο σιωπή: 
τοίσι δέ καί μετέειπε βοήν αγαθός Μενέλαος: 
κέκλυτε νύν καί εμείο: μάλιστα γάρ άλγος ικάνει 
θυμόν εμόν, φρονέω δέ διακρινθήμεναι ήδη
'Αργείους καί Τρώας, επεί κακά πολλά πέπασθε 
είνεκ' εμής έριδος καί 'Αλεξάνδρου ένεκ' αρχής: 
ημέων δ' οπποτέρω θάνατος καί μοίρα τέτυκται 
τεθναίη: άλλοι δέ διακρινθείτε τάχιστα. 
οίσετε άρν', έτερον λευκόν, ετέρην δέ μέλαιναν, 
Γή τε καί 'Ηελίω: Διί δ' ημείς οίσομεν άλλον: 
άξετε δέ Πριάμοιο βίην, όφρ' όρκια τάμνη 
αυτός, επεί οι παίδες υπερφίαλοι καί άπιστοι, 
μή τις υπερβασίη Διός όρκια δηλήσηται. 
αιεί δ' οπλοτέρων ανδρών φρένες ηερέθονται: 
οίς δ' ο γέρων μετέησιν άμα πρόσσω καί οπίσσω 
λεύσσει, όπως όχ' άριστα μετ' αμφοτέροισι γένηται. 
'`Ως έφαθ', οί δ' εχάρησαν 'Αχαιοί τε Τρώές τε 
ελπόμενοι παύσασθαι οϊζυρού πολέμοιο. 
καί ρ' ίππους μέν έρυξαν επί στίχας, εκ δ' έβαν αυτοί, 
τεύχεά τ' εξεδύοντο: τά μέν κατέθεντ' επί γαίη 
πλησίον αλλήλων, ολίγη δ' ήν αμφίς άρουρα: 
''Εκτωρ δέ προτί άστυ δύω κήρυκας έπεμπε 
καρπαλίμως άρνάς τε φέρειν Πρίαμόν τε καλέσσαι: 
αυτάρ ό Ταλθύβιον προΐει κρείων 'Αγαμέμνων 
νήας έπι γλαφυράς ιέναι, ηδ' άρν' εκέλευεν 
οισέμεναι: ό δ' άρ' ουκ απίθησ' 'Αγαμέμνονι δίω. 
'~Ιρις δ' αύθ' `Ελένη λευκωλένω άγγελος ήλθεν 
ειδομένη γαλόω 'Αντηνορίδαο δάμαρτι, 
τήν 'Αντηνορίδης είχε κρείων `Ελικάων 
Λαοδίκην Πριάμοιο θυγατρών είδος αρίστην. 
τήν δ' εύρ' εν μεγάρω: ή δέ μέγαν ιστόν ύφαινε 
δίπλακα πορφυρέην, πολέας δ' ενέπασσεν αέθλους 
Τρώων θ' ιπποδάμων καί 'Αχαιών χαλκοχιτώνων, 
ούς εθεν είνεκ' έπασχον υπ' ''Αρηος παλαμάων: 
αγχού δ' ισταμένη προσέφη πόδας ωκέα '~Ιρις: 
δεύρ' ίθι νύμφα φίλη, ίνα θέσκελα έργα ίδηαι 
Τρώων θ' ιπποδάμων καί 'Αχαιών χαλκοχιτώνων, 
οί πρίν επ' αλλήλοισι φέρον πολύδακρυν ''Αρηα 
εν πεδίω ολοοίο λιλαιόμενοι πολέμοιο: 
οί δή νύν έαται σιγή, πόλεμος δέ πέπαυται, 
ασπίσι κεκλιμένοι, παρά δ' έγχεα μακρά πέπηγεν. 
αυτάρ 'Αλέξανδρος καί αρηΐφιλος Μενέλαος 
μακρής εγχείησι μαχήσονται περί σείο: 
τώ δέ κε νικήσαντι φίλη κεκλήση άκοιτις.
'`Ως ειπούσα θεά γλυκύν ίμερον έμβαλε θυμώ 
ανδρός τε προτέρου καί άστεος ηδέ τοκήων: 
αυτίκα δ' αργεννήσι καλυψαμένη οθόνησιν 
ορμάτ' εκ θαλάμοιο τέρεν κατά δάκρυ χέουσα 
ουκ οίη, άμα τή γε καί αμφίπολοι δύ' έποντο, 
Αίθρη Πιτθήος θυγάτηρ, Κλυμένη τε βοώπις: 
αίψα δ' έπειθ' ίκανον όθι Σκαιαί πύλαι ήσαν. 
Οί δ' αμφί Πρίαμον καί Πάνθοον ηδέ Θυμοίτην 
Λάμπόν τε Κλυτίον θ' `Ικετάονά τ' όζον ''Αρηος 
Ουκαλέγων τε καί 'Αντήνωρ πεπνυμένω άμφω 
ήατο δημογέροντες επί Σκαιήσι πύλησι, 
γήραϊ δή πολέμοιο πεπαυμένοι, αλλ' αγορηταί 
εσθλοί, τεττίγεσσιν εοικότες οί τε καθ' ύλην 
δενδρέω εφεζόμενοι όπα λειριόεσσαν ιείσι: 
τοίοι άρα Τρώων ηγήτορες ήντ' επί πύργω. 
οί δ' ως ούν είδονθ' `Ελένην επί πύργον ιούσαν, 
ήκα πρός αλλήλους έπεα πτερόεντ' αγόρευον: 
ου νέμεσις Τρώας καί εϋκνήμιδας 'Αχαιούς 
τοιήδ' αμφί γυναικί πολύν χρόνον άλγεα πάσχειν: 
αινώς αθανάτησι θεής εις ώπα έοικεν: 
αλλά καί ώς τοίη περ εούσ' εν νηυσί νεέσθω, 
μηδ' ημίν τεκέεσσί τ' οπίσσω πήμα λίποιτο. 
'`Ως άρ' έφαν, Πρίαμος δ' `Ελένην εκαλέσσατο φωνή: 
δεύρο πάροιθ' ελθούσα φίλον τέκος ίζευ εμείο, 
όφρα ίδη πρότερόν τε πόσιν πηούς τε φίλους τε: 
ού τί μοι αιτίη εσσί, θεοί νύ μοι αίτιοί εισιν 
οί μοι εφώρμησαν πόλεμον πολύδακρυν 'Αχαιών: 
ώς μοι καί τόνδ' άνδρα πελώριον εξονομήνης 
ός τις όδ' εστίν 'Αχαιός ανήρ ηΰς τε μέγας τε. 
ήτοι μέν κεφαλή καί μείζονες άλλοι έασι, 
καλόν δ' ούτω εγών ού πω ίδον οφθαλμοίσιν, 
ουδ' ούτω γεραρόν: βασιλήϊ γάρ ανδρί έοικε. 
Τόν δ' `Ελένη μύθοισιν αμείβετο δία γυναικών: 
αιδοίός τέ μοί εσσι φίλε εκυρέ δεινός τε: 
ως όφελεν θάνατός μοι αδείν κακός οππότε δεύρο 
υιέϊ σώ επόμην θάλαμον γνωτούς τε λιπούσα 
παίδά τε τηλυγέτην καί ομηλικίην ερατεινήν. 
αλλά τά γ' ουκ εγένοντο: τό καί κλαίουσα τέτηκα. 
τούτο δέ τοι ερέω ό μ' ανείρεαι ηδέ μεταλλάς: 
ούτός γ' 'Ατρεΐδης ευρύ κρείων 'Αγαμέμνων,
αμφότερον βασιλεύς τ' αγαθός κρατερός τ' αιχμητής: 
δαήρ αύτ' εμός έσκε κυνώπιδος, εί ποτ' έην γε. 
'`Ως φάτο, τόν δ' ο γέρων ηγάσσατο φώνησέν τε: 
ώ μάκαρ 'Ατρεΐδη μοιρηγενές ολβιόδαιμον, 
ή ρά νύ τοι πολλοί δεδμήατο κούροι 'Αχαιών. 
ήδη καί Φρυγίην εισήλυθον αμπελόεσσαν, 
ένθα ίδον πλείστους Φρύγας ανέρας αιολοπώλους 
λαούς 'Οτρήος καί Μυγδόνος αντιθέοιο, 
οί ρα τότ' εστρατόωντο παρ' όχθας Σαγγαρίοιο: 
καί γάρ εγών επίκουρος εών μετά τοίσιν ελέχθην 
ήματι τώ ότε τ' ήλθον 'Αμαζόνες αντιάνειραι: 
αλλ' ουδ' οί τόσοι ήσαν όσοι ελίκωπες 'Αχαιοί. 
Δεύτερον αύτ' 'Οδυσήα ιδών ερέειν' ο γεραιός: 
είπ' άγε μοι καί τόνδε φίλον τέκος ός τις όδ' εστί: 
μείων μέν κεφαλή 'Αγαμέμνονος 'Ατρεΐδαο, 
ευρύτερος δ' ώμοισιν ιδέ στέρνοισιν ιδέσθαι. 
τεύχεα μέν οι κείται επί χθονί πουλυβοτείρη, 
αυτός δέ κτίλος ώς επιπωλείται στίχας ανδρών: 
αρνειώ μιν έγωγε εΐσκω πηγεσιμάλλω, 
ός τ' οιών μέγα πώϋ διέρχεται αργεννάων. 
Τόν δ' ημείβετ' έπειθ' `Ελένη Διός εκγεγαυία: 
ούτος δ' αύ Λαερτιάδης πολύμητις 'Οδυσσεύς, 
ός τράφη εν δήμω 'Ιθάκης κραναής περ εούσης 
ειδώς παντοίους τε δόλους καί μήδεα πυκνά. 
Τήν δ' αύτ' 'Αντήνωρ πεπνυμένος αντίον ηύδα: 
ώ γύναι ή μάλα τούτο έπος νημερτές έειπες: 
ήδη γάρ καί δεύρό ποτ' ήλυθε δίος 'Οδυσσεύς 
σεύ ένεκ' αγγελίης σύν αρηϊφίλω Μενελάω: 
τούς δ' εγώ εξείνισσα καί εν μεγάροισι φίλησα, 
αμφοτέρων δέ φυήν εδάην καί μήδεα πυκνά. 
αλλ' ότε δή Τρώεσσιν εν αγρομένοισιν έμιχθεν 
στάντων μέν Μενέλαος υπείρεχεν ευρέας ώμους, 
άμφω δ' εζομένω γεραρώτερος ήεν 'Οδυσσεύς: 
αλλ' ότε δή μύθους καί μήδεα πάσιν ύφαινον 
ήτοι μέν Μενέλαος επιτροχάδην αγόρευε, 
παύρα μέν αλλά μάλα λιγέως, επεί ου πολύμυθος 
ουδ' αφαμαρτοεπής: ή καί γένει ύστερος ήεν. 
αλλ' ότε δή πολύμητις αναΐξειεν 'Οδυσσεύς 
στάσκεν, υπαί δέ ίδεσκε κατά χθονός όμματα πήξας, 
σκήπτρον δ' ούτ' οπίσω ούτε προπρηνές ενώμα, 
αλλ' αστεμφές έχεσκεν αΐδρεϊ φωτί εοικώς: 
φαίης κε ζάκοτόν τέ τιν' έμμεναι άφρονά τ' αύτως. 
αλλ' ότε δή όπα τε μεγάλην εκ στήθεος είη 
καί έπεα νιφάδεσσιν εοικότα χειμερίησιν, 
ουκ άν έπειτ' 'Οδυσήΐ γ' ερίσσειε βροτός άλλος: 
ου τότε γ' ώδ' 'Οδυσήος αγασσάμεθ' είδος ιδόντες. 
Τό τρίτον αύτ' Αίαντα ιδών ερέειν' ό γεραιός: 
τίς τάρ όδ' άλλος 'Αχαιός ανήρ ηΰς τε μέγας τε 
έξοχος 'Αργείων κεφαλήν τε καί ευρέας ώμους; 
Τόν δ' `Ελένη τανύπεπλος αμείβετο δία γυναικών: 
ούτος δ' Αίας εστί πελώριος έρκος 'Αχαιών: 
'Ιδομενεύς δ' ετέρωθεν ενί Κρήτεσσι θεός ώς 
έστηκ', αμφί δέ μιν Κρητών αγοί ηγερέθονται. 
πολλάκι μιν ξείνισσεν αρηΐφιλος Μενέλαος 
οίκω εν ημετέρω οπότε Κρήτηθεν ίκοιτο. 
νύν δ' άλλους μέν πάντας ορώ ελίκωπας 'Αχαιούς, 
ούς κεν εΰ γνοίην καί τ' ούνομα μυθησαίμην: 
δοιώ δ' ου δύναμαι ιδέειν κοσμήτορε λαών 
Κάστορά θ' ιππόδαμον καί πύξ αγαθόν Πολυδεύκεα 
αυτοκασιγνήτω, τώ μοι μία γείνατο μήτηρ. 
ή ουχ εσπέσθην Λακεδαίμονος εξ ερατεινής, 
ή δεύρω μέν έποντο νέεσσ' ένι ποντοπόροισι, 
νύν αύτ' ουκ εθέλουσι μάχην καταδύμεναι ανδρών 
αίσχεα δειδιότες καί ονείδεα πόλλ' ά μοί εστιν. 
'`Ως φάτο, τούς δ' ήδη κάτεχεν φυσίζοος αία 
εν Λακεδαίμονι αύθι φίλη εν πατρίδι γαίη. 
Κήρυκες δ' ανά άστυ θεών φέρον όρκια πιστά 
άρνε δύω καί οίνον εΰφρονα καρπόν αρούρης 
ασκώ εν αιγείω: φέρε δέ κρητήρα φαεινόν 
κήρυξ 'Ιδαίος ηδέ χρύσεια κύπελλα: 
ότρυνεν δέ γέροντα παριστάμενος επέεσσιν: 
όρσεο Λαομεδοντιάδη, καλέουσιν άριστοι 
Τρώων θ' ιπποδάμων καί 'Αχαιών χαλκοχιτώνων 
ες πεδίον καταβήναι ίν' όρκια πιστά τάμητε: 
αυτάρ 'Αλέξανδρος καί αρηΐφιλος Μενέλαος 
μακρής εγχείησι μαχήσοντ' αμφί γυναικί: 
τώ δέ κε νικήσαντι γυνή καί κτήμαθ' έποιτο: 
οί δ' άλλοι φιλότητα καί όρκια πιστά ταμόντες 
ναίοιμεν Τροίην εριβώλακα, τοί δέ νέονται 
''Αργος ες ιππόβοτον καί 'Αχαιΐδα καλλιγύναικα. 
'`Ως φάτο ρίγησεν δ' ό γέρων, εκέλευσε δ' εταίρους 
ίππους ζευγνύμεναι: τοί δ' οτραλέως επίθοντο. 
άν δ' άρ' έβη Πρίαμος, κατά δ' ηνία τείνεν οπίσσω: 
πάρ δέ οι 'Αντήνωρ περικαλλέα βήσετο δίφρον: 
τώ δέ διά Σκαιών πεδίον δ' έχον ωκέας ίππους. 
'Αλλ' ότε δή ρ' ίκοντο μετά Τρώας καί 'Αχαιούς, 
εξ ίππων αποβάντες επί χθόνα πουλυβότειραν 
ες μέσσον Τρώων καί 'Αχαιών εστιχόωντο. 
όρνυτο δ' αυτίκ' έπειτα άναξ ανδρών 'Αγαμέμνων, 
άν δ' 'Οδυσεύς πολύμητις: ατάρ κήρυκες αγαυοί 
όρκια πιστά θεών σύναγον, κρητήρι δέ οίνον 
μίσγον, ατάρ βασιλεύσιν ύδωρ επί χείρας έχευαν. 
'Ατρεΐδης δέ ερυσσάμενος χείρεσσι μάχαιραν, 
ή οι πάρ ξίφεος μέγα κουλεόν αιέν άωρτο, 
αρνών εκ κεφαλέων τάμνε τρίχας: αυτάρ έπειτα 
κήρυκες Τρώων καί 'Αχαιών νείμαν αρίστοις. 
τοίσιν δ' 'Ατρεΐδης μεγάλ' εύχετο χείρας ανασχών: 
Ζεύ πάτερ ''Ιδηθεν μεδέων κύδιστε μέγιστε, 
'Ηέλιός θ', ός πάντ' εφοράς καί πάντ' επακούεις, 
καί ποταμοί καί γαία, καί οί υπένερθε καμόντας 
ανθρώπους τίνυσθον ότις κ' επίορκον ομόσση, 
υμείς μάρτυροι έστε, φυλάσσετε δ' όρκια πιστά: 
ει μέν κεν Μενέλαον 'Αλέξανδρος καταπέφνη 
αυτός έπειθ' `Ελένην εχέτω καί κτήματα πάντα, 
ημείς δ' εν νήεσσι νεώμεθα ποντοπόροισιν: 
ει δέ κ' 'Αλέξανδρον κτείνη ξανθός Μενέλαος, 
Τρώας έπειθ' `Ελένην καί κτήματα πάντ' αποδούναι, 
τιμήν δ' 'Αργείοις αποτινέμεν ήν τιν' έοικεν, 
ή τε καί εσσομένοισι μετ' ανθρώποισι πέληται. 
ει δ' άν εμοί τιμήν Πρίαμος Πριάμοιό τε παίδες 
τίνειν ουκ εθέλωσιν 'Αλεξάνδροιο πεσόντος, 
αυτάρ εγώ καί έπειτα μαχήσομαι είνεκα ποινής 
αύθι μένων, ήός κε τέλος πολέμοιο κιχείω. 
'~Η, καί από στομάχους αρνών τάμε νηλέϊ χαλκώ: 
καί τούς μέν κατέθηκεν επί χθονός ασπαίροντας 
θυμού δευομένους: από γάρ μένος είλετο χαλκός. 
οίνον δ' εκ κρητήρος αφυσσόμενοι δεπάεσσιν 
έκχεον, ηδ' εύχοντο θεοίς αιειγενέτησιν.
ώδε δέ τις είπεσκεν 'Αχαιών τε Τρώων τε:
Ζεύ κύδιστε μέγιστε καί αθάνατοι θεοί άλλοι 
οππότεροι πρότεροι υπέρ όρκια πημήνειαν 
ώδέ σφ' εγκέφαλος χαμάδις ρέοι ως όδε οίνος 
αυτών καί τεκέων, άλοχοι δ' άλλοισι δαμείεν. 
'`Ως έφαν, ουδ' άρα πώ σφιν επεκραίαινε Κρονίων. 
τοίσι δέ Δαρδανίδης Πρίαμος μετά μύθον έειπε: 
κέκλυτέ μευ Τρώες καί εϋκνήμιδες 'Αχαιοί: 
ήτοι εγών είμι προτί ''Ιλιον ηνεμόεσσαν 
άψ, επεί ού πω τλήσομ' εν οφθαλμοίσιν οράσθαι 
μαρνάμενον φίλον υιόν αρηϊφίλω Μενελάω: 
Ζεύς μέν που τό γε οίδε καί αθάνατοι θεοί άλλοι 
οπποτέρω θανάτοιο τέλος πεπρωμένον εστίν. 
'~Η ρα καί ες δίφρον άρνας θέτο ισόθεος φώς, 
άν δ' άρ' έβαιν' αυτός, κατά δ' ηνία τείνεν οπίσσω: 
πάρ δέ οι 'Αντήνωρ περικαλλέα βήσετο δίφρον. 
τώ μέν άρ' άψορροι προτί ''Ιλιον απονέοντο: 
''Εκτωρ δέ Πριάμοιο πάϊς καί δίος 'Οδυσσεύς 
χώρον μέν πρώτον διεμέτρεον, αυτάρ έπειτα 
κλήρους εν κυνέη χαλκήρεϊ πάλλον ελόντες, 
οππότερος δή πρόσθεν αφείη χάλκεον έγχος. 
λαοί δ' ηρήσαντο, θεοίσι δέ χείρας ανέσχον, 
ώδε δέ τις είπεσκεν 'Αχαιών τε Τρώων τε: 
Ζεύ πάτερ ''Ιδηθεν μεδέων κύδιστε μέγιστε 
οππότερος τάδε έργα μετ' αμφοτέροισιν έθηκε, 
τόν δός αποφθίμενον δύναι δόμον ''Αϊδος είσω, 
ημίν δ' αύ φιλότητα καί όρκια πιστά γενέσθαι. 
'`Ως άρ' έφαν, πάλλεν δέ μέγας κορυθαίολος ''Εκτωρ 
άψ ορόων: Πάριος δέ θοώς εκ κλήρος όρουσεν. 
οί μέν έπειθ' ίζοντο κατά στίχας, ήχι εκάστω 
ίπποι αερσίποδες καί ποικίλα τεύχε' έκειτο: 
αυτάρ ό γ' αμφ' ώμοισιν εδύσετο τεύχεα καλά 
δίος 'Αλέξανδρος `Ελένης πόσις ηϋκόμοιο. 
κνημίδας μέν πρώτα περί κνήμησιν έθηκε 
καλάς, αργυρέοισιν επισφυρίοις αραρυίας: 
δεύτερον αύ θώρηκα περί στήθεσσιν έδυνεν 
οίο κασιγνήτοιο Λυκάονος: ήρμοσε δ' αυτώ. 
αμφί δ' άρ' ώμοισιν βάλετο ξίφος αργυρόηλον 
χάλκεον, αυτάρ έπειτα σάκος μέγα τε στιβαρόν τε: 
κρατί δ' επ' ιφθίμω κυνέην εύτυκτον έθηκεν 
ίππουριν: δεινόν δέ λόφος καθύπερθεν ένευεν:
είλετο δ' άλκιμον έγχος, ό οι παλάμηφιν αρήρει. 
ώς δ' αύτως Μενέλαος αρήϊος έντε' έδυνεν. 
Οί δ' επεί ούν εκάτερθεν ομίλου θωρήχθησαν, 
ες μέσσον Τρώων καί 'Αχαιών εστιχόωντο 
δεινόν δερκόμενοι: θάμβος δ' έχεν εισορόωντας 
Τρώάς θ' ιπποδάμους καί εϋκνήμιδας 'Αχαιούς. 
καί ρ' εγγύς στήτην διαμετρητώ ενί χώρω 
σείοντ' εγχείας αλλήλοισιν κοτέοντε. 
πρόσθε δ' 'Αλέξανδρος προΐει δολιχόσκιον έγχος, 
καί βάλεν 'Ατρεΐδαο κατ' ασπίδα πάντοσε ίσην, 
ουδ' έρρηξεν χαλκός, ανεγνάμφθη δέ οι αιχμή 
ασπίδ' ενί κρατερή: ό δέ δεύτερον όρνυτο χαλκώ 
'Ατρεΐδης Μενέλαος επευξάμενος Διί πατρί: 
Ζεύ άνα δός τίσασθαι ό με πρότερος κάκ' έοργε 
δίον 'Αλέξανδρον, καί εμής υπό χερσί δάμασσον, 
όφρα τις ερρίγησι καί οψιγόνων ανθρώπων 
ξεινοδόκον κακά ρέξαι, ό κεν φιλότητα παράσχη. 
'~Η ρα καί αμπεπαλών προΐει δολιχόσκιον έγχος, 
καί βάλε Πριαμίδαο κατ' ασπίδα πάντοσε ίσην: 
διά μέν ασπίδος ήλθε φαεινής όβριμον έγχος, 
καί διά θώρηκος πολυδαιδάλου ηρήρειστο: 
αντικρύ δέ παραί λαπάρην διάμησε χιτώνα 
έγχος: ό δ' εκλίνθη καί αλεύατο κήρα μέλαιναν. 
'Ατρεΐδης δέ ερυσσάμενος ξίφος αργυρόηλον 
πλήξεν ανασχόμενος κόρυθος φάλον: αμφί δ' άρ' αυτώ 
τριχθά τε καί τετραχθά διατρυφέν έκπεσε χειρός. 
'Ατρεΐδης δ' ώμωξεν ιδών εις ουρανόν ευρύν: 
Ζεύ πάτερ ού τις σείο θεών ολοώτερος άλλος: 
ή τ' εφάμην τίσασθαι 'Αλέξανδρον κακότητος: 
νύν δέ μοι εν χείρεσσιν άγη ξίφος, εκ δέ μοι έγχος 
ηΐχθη παλάμηφιν ετώσιον, ουδ' έβαλόν μιν. 
'~Η καί επαΐξας κόρυθος λάβεν ιπποδασείης, 
έλκε δ' επιστρέψας μετ' εϋκνήμιδας 'Αχαιούς: 
άγχε δέ μιν πολύκεστος ιμάς απαλήν υπό δειρήν, 
ός οι υπ' ανθερεώνος οχεύς τέτατο τρυφαλείης. 
καί νύ κεν είρυσσέν τε καί άσπετον ήρατο κύδος, 
ει μή άρ' οξύ νόησε Διός θυγάτηρ 'Αφροδίτη, 
ή οι ρήξεν ιμάντα βοός ίφι κταμένοιο: 
κεινή δέ τρυφάλεια άμ' έσπετο χειρί παχείη.
τήν μέν έπειθ' ήρως μετ' εϋκνήμιδας 'Αχαιούς 
ρίψ' επιδινήσας, κόμισαν δ' ερίηρες εταίροι: 
αυτάρ ό άψ επόρουσε κατακτάμεναι μενεαίνων 
έγχεϊ χαλκείω: τόν δ' εξήρπαξ' 'Αφροδίτη 
ρεία μάλ' ώς τε θεός, εκάλυψε δ' άρ' ηέρι πολλή, 
κάδ δ' είσ' εν θαλάμω ευώδεϊ κηώεντι. 
αυτή δ' αύ `Ελένην καλέουσ' ίε: τήν δέ κίχανε 
πύργω εφ' υψηλώ, περί δέ Τρωαί άλις ήσαν: 
χειρί δέ νεκταρέου εανού ετίναξε λαβούσα, 
γρηΐ δέ μιν εϊκυία παλαιγενέϊ προσέειπεν 
ειροκόμω, ή οι Λακεδαίμονι ναιετοώση 
ήσκειν είρια καλά, μάλιστα δέ μιν φιλέεσκε: 
τή μιν εεισαμένη προσεφώνεε δί' 'Αφροδίτη: 
δεύρ' ίθ': 'Αλέξανδρός σε καλεί οίκον δέ νέεσθαι. 
κείνος ό γ' εν θαλάμω καί δινωτοίσι λέχεσσι 
κάλλεΐ τε στίλβων καί είμασιν: ουδέ κε φαίης 
ανδρί μαχεσσάμενον τόν γ' ελθείν, αλλά χορόν δέ 
έρχεσθ', ηέ χοροίο νέον λήγοντα καθίζειν. 
'`Ως φάτο, τή δ' άρα θυμόν ενί στήθεσσιν όρινε: 
καί ρ' ως ούν ενόησε θεάς περικαλλέα δειρήν 
στήθεά θ' ιμερόεντα καί όμματα μαρμαίροντα, 
θάμβησέν τ' άρ' έπειτα έπος τ' έφατ' έκ τ' ονόμαζε: 
δαιμονίη, τί με ταύτα λιλαίεαι ηπεροπεύειν; 
ή πή με προτέρω πολίων εύ ναιομενάων 
άξεις, ή Φρυγίης ή Μηονίης ερατεινής, 
εί τίς τοι καί κείθι φίλος μερόπων ανθρώπων: 
ούνεκα δή νύν δίον 'Αλέξανδρον Μενέλαος 
νικήσας εθέλει στυγερήν εμέ οίκαδ' άγεσθαι, 
τούνεκα δή νύν δεύρο δολοφρονέουσα παρέστης; 
ήσο παρ' αυτόν ιούσα, θεών δ' απόεικε κελεύθου, 
μηδ' έτι σοίσι πόδεσσιν υποστρέψειας ''Ολυμπον, 
αλλ' αιεί περί κείνον οΐζυε καί ε φύλασσε, 
εις ό κέ σ' ή άλοχον ποιήσεται ή ό γε δούλην. 
κείσε δ' εγών ουκ είμι: νεμεσσητόν δέ κεν είη: 
κείνου πορσανέουσα λέχος: Τρωαί δέ μ' οπίσσω 
πάσαι μωμήσονται: έχω δ' άχε' άκριτα θυμώ. 
Τήν δέ χολωσαμένη προσεφώνεε δί' 'Αφροδίτη: 
μή μ' έρεθε σχετλίη, μή χωσαμένη σε μεθείω, 
τώς δέ σ' απεχθήρω ως νύν έκπαγλ' εφίλησα, 
μέσσω δ' αμφοτέρων μητίσομαι έχθεα λυγρά
Τρώων καί Δαναών, σύ δέ κεν κακόν οίτον όληαι. 
'`Ως έφατ', έδεισεν δ' `Ελένη Διός εκγεγαυία, 
βή δέ κατασχομένη εανώ αργήτι φαεινώ 
σιγή, πάσας δέ Τρωάς λάθεν: ήρχε δέ δαίμων. 
Αί δ' ότ' 'Αλεξάνδροιο δόμον περικαλλέ' ίκοντο, 
αμφίπολοι μέν έπειτα θοώς επί έργα τράποντο, 
ή δ' εις υψόροφον θάλαμον κίε δία γυναικών. 
τή δ' άρα δίφρον ελούσα φιλομειδής 'Αφροδίτη 
αντί' 'Αλεξάνδροιο θεά κατέθηκε φέρουσα: 
ένθα κάθιζ' `Ελένη κούρη Διός αιγιόχοιο 
όσσε πάλιν κλίνασα, πόσιν δ' ηνίπαπε μύθω: 
ήλυθες εκ πολέμου: ως ώφελες αυτόθ' ολέσθαι 
ανδρί δαμείς κρατερώ, ός εμός πρότερος πόσις ήεν. 
ή μέν δή πρίν γ' εύχε' αρηϊφίλου Μενελάου 
σή τε βίη καί χερσί καί έγχεϊ φέρτερος είναι: 
αλλ' ίθι νύν προκάλεσσαι αρηΐφιλον Μενέλαον 
εξαύτις μαχέσασθαι εναντίον: αλλά σ' έγωγε 
παύεσθαι κέλομαι, μηδέ ξανθώ Μενελάω 
αντίβιον πόλεμον πολεμίζειν ηδέ μάχεσθαι 
αφραδέως, μή πως τάχ' υπ' αυτού δουρί δαμήης. 
Τήν δέ Πάρις μύθοισιν αμειβόμενος προσέειπε: 
μή με γύναι χαλεποίσιν ονείδεσι θυμόν ένιπτε: 
νύν μέν γάρ Μενέλαος ενίκησεν σύν 'Αθήνη, 
κείνον δ' αύτις εγώ: πάρα γάρ θεοί εισι καί ημίν. 
αλλ' άγε δή φιλότητι τραπείομεν ευνηθέντε: 
ου γάρ πώ ποτέ μ' ώδέ γ' έρως φρένας αμφεκάλυψεν, 
ουδ' ότε σε πρώτον Λακεδαίμονος εξ ερατεινής 
έπλεον αρπάξας εν ποντοπόροισι νέεσσι, 
νήσω δ' εν Κραναή εμίγην φιλότητι καί ευνή, 
ώς σεο νύν έραμαι καί με γλυκύς ίμερος αιρεί. 
'~Η ρα, καί άρχε λέχος δέ κιών: άμα δ' είπετ' άκοιτις. 
Τώ μέν άρ' εν τρητοίσι κατεύνασθεν λεχέεσσιν, 
'Ατρεΐδης δ' αν' όμιλον εφοίτα θηρί εοικώς 
εί που εσαθρήσειεν 'Αλέξανδρον θεοειδέα. 
αλλ' ού τις δύνατο Τρώων κλειτών τ' επικούρων 
δείξαι 'Αλέξανδρον τότ' αρηϊφίλω Μενελάω: 
ου μέν γάρ φιλότητί γ' εκεύθανον εί τις ίδοιτο: 
ίσον γάρ σφιν πάσιν απήχθετο κηρί μελαίνη. 
τοίσι δέ καί μετέειπεν άναξ ανδρών 'Αγαμέμνων: 
κέκλυτέ μευ Τρώες καί Δάρδανοι ηδ' επίκουροι:
νίκη μέν δή φαίνετ' αρηϊφίλου Μενελάου, 
υμείς δ' 'Αργείην `Ελένην καί κτήμαθ' άμ' αυτή 
έκδοτε, καί τιμήν αποτινέμεν ήν τιν' έοικεν, 
ή τε καί εσσομένοισι μετ' ανθρώποισι πέληται. 
'`Ως έφατ' 'Ατρεΐδης, επί δ' ήνεον άλλοι 'Αχαιοί. 
Επιστροφή στα περιεχόμενα  -   |   -  Α/ Β/ Γ/ Δ/ Ε/ Ζ/ Η/ Θ/ Ι/ Κ/ Λ/ Μ/ Ν/ Ξ/ Ο/ Π/ Ρ/ Σ/ Τ/ Υ/ Φ/ Χ/ Ψ/ Ω/